ماهی های این خانواده عموما” کوچک بوده و حتی نگهداری نمونه های بالغ آن نیز در آکواریوم عملی نیست.از اختصاصات آن ها چشم های بزرگ،دهان بزرگ و دو باله ی پشتی مجزا است که دومین باله از نظر شکل و اندازه مشابه باله ی مخرجی می باشد.همان گونه که از اسم آن ها پیداست،بیشتر ماهی های کاردینال قرمز رنگ بوده ولی برخی از آن ها سیاه،زرد و یا ترکیبی از این رنگ ها می باشند.علائم سیاه روی بدن آن ها از عوامل تشخیص گونه های مختلف به حساب می آیند.

این ماهی ها خجول بوده و روز ها در پناهگاه های خود پنهان شده و دارای فعالیت شبانه می باشند.هرگز نباید آن ها را با ماهی های کوچک دیگر در آکواریوم نگهداری نمود،در غیر این صورت هر شب از تعداد آن ها کاسته خواهد شد.در طبیعت معمولا” از صدف های حلزونی به عنوان پناهگاه استفاده می نمایند.در این گونه موارد،ماهی انگل حلزون نشده بلکه فقط از پوشش صدفی آن به عنوان پناهگاه استفاده می نماید.برای نگهداری آن ها در آکواریوم حتما” باید پناهگاه های مناسب در آکواریوم تعبیه شود.اگر این ماهی ها بدانند که در مواقع لزوم به آسانی می توانند خود را پنهان نمایند،حالت خجول بودن آن ها کاهش می یابد.

امکان تخمریزی ماهی های کاردینال در آکواریوم های خانگی مانند آکواریوم های عمومی وجود دارد.در برخی از گونه ها دوره ی رشد و نمو تخم در داخل دهان ماهی انجام می گیرد.در صورتی که برخی دیگر برای این منظور در داخل صدف نرم تنان لانه می سازند.تخم ها معمولا” بر روی سطح صاف داخل صدف ریخته می شود.در هر تخمریزی معمولا”۱۰۰ عدد تخم یا بیشتر ریخته می شود.

از ماهی های این خانواده حدود بیست گونه در خلیج فارس و دریای عمان زندگی می کنند که ارزش شیلاتی ندارند و حتی تاکنون استفاده هایی از آن ها برای نگهداری در آکواریوم نیز صورت نگرفته است.

این ماهی ها دارای تراکم نسبتا” زیاد و قیمت نسبتا” کم بوده و از این رو معروفیت خاصی بین ماهی های آکواریومی آب شور دارند.علاوه بر این که برای نگهداری در آکواریوم های نوپا بسیار مناسب می باشند،در آکواریوم های فنی و پیشرفته نیز نگهداری می شوند.

سر آن ها که شباهت زیادی به سر اسب دارد و با زاویه ی خاصی بر روی بدن قرار گرفته است،مهمترین خصوصیت این ماهی ها به حساب می آید.دم آن ها مانند دم میمون ها قدرت گیرکنندگی دارد و برای آویزان شدن به موادی مانند برگ گیاهان آبزی و غیره به کار می رود.باله های این ماهی کوچک است و حرکت آن ها در آب عمدتا” توسط باله های پشتی و سینه ای انجام می گیرد.باله های سینه ای مانند گوش های کوچکی پشت سرپوش های آبششی قرار دارند.

در اسب های دریایی،قسمت عمده ی محافظت از تخم ها و نوزادان به وسیله ی ماهی نر انجام می گیرد.نکته ی تعجب آور این است که در واقع ماهی نر نوزاد ها را به دنیا می آورد.به این صورت که زمانی که ماهی ها آماده ی تخمریزی شدند،پس از رسیدن به اوج رفتار و عملیات تخمریزی،ماهی ماده تخم ها را در داخل کیسه ی خاصی که به همین منظور در قسمت شکمی ماهی نر با ساختمان خاصی به وجود می آید (کیسه ی بارداری)،می ریزد.در این جا تخم ها توسط ماهی نر بارور شده و دوره ی رشد و نمو جنینی خود را طی می نماید.بارداری ماهی نر کم کم با رشد و نمو جنین های داخل تخم ها مشخص تر شده و سرانجام هنگام تولد نوزادان،با انجام نوعی پیچش های وحشیانه ی ماهی نر،نوزادان به خارج از کیسه پرتاب می گردند.نوزادان در بدو تولد شباهت بسیار زیادی به والدین خود داشته و دم آن ها دارای قدرت گیرکنندگی می باشد.ماهی ماده هیچ گونه نقشی در محافظت از نوزادان ندارد و می توان پس از تخمریزی آن را از آکواریوم خارج نمود.

اشتهای اسب های دریایی بسیار زیاد است و در آکواریوم آن ها همواره باید مقداری غذا موجود باشد.آرتیمیای زنده یکی از بهترین غذاها برای آن هاست.از بچه ماهی گوپی و گه گاه کرم سفید نیز می توان برای تغذیه ی آن ها استفاده نمود.

این ماهی ها معمولا” در مناطقی که آب دارای جریان است یافت می شوند.آن ها با دم لنگر مانند،خود را به شیئی آویزان کرده و با دهان باز منتظر گرفتن مواد غذایی که با جریان آب می آیند می مانند.تهویه و فیلتر کردن آکواریوم معمولا” جریان لازم برای این ماهی ها را تامین می کند.میزان جریان آب باید در حدی باشد که امکان گرفتن غذا توسط ماهی وجود داشته باشد.

از آن جا که این ماهی ها شناگران ماهری نیستند،بهتر از به منظور جلوگیری از رقابت غذایی،در آکواریوم آن ها ماهی های دیگری غیر از هم گونه های آن ها ریخته نشود.مهم ترین مشکل برای این ماهی ها در داخل آکواریوم،حباب های هوا می باشند.این حباب ها در داخل کیسه ی بارداری،اگر چه برای ماهی کشنده نیستند،با وجود این تعادل آن ها را به هم زده و مانع تغذیه ی خوب آن ها خواهند شد.

تقریبا” تمام سنجاب ماهی ها دارای شکل مشابهی می باشند.باله ی پشتی آن ها دندانه دندانه،دم آن ها چنگالی،چشمان آن ها بزرگ و دومین شعاع باله ی مخرجی آن ها قوی و خار مانند است.در برخی از جنس ها نیز زائده ی تیز و قوی خار مانندی روی سرپوش برانشی قرار دارد.رنگ اصلی این ماهی ها قرمز با حاشیه ی زرد،سفید یا سیاه می باشد.

رنگ قرمز و چشم بزرگ آن ها نشانگر تغذیه ی شبانه ی آن ها می باشد.این ماهی ها روزها در سوراخ های خود پنهان شده و عصر ها برای تغذیه بیرون می آیند.از نظر روش تغذیه ای،سنجاب ماهی ها جزء گوشتخواران بوده و طبیعتا” ماهی های کوچک تر داخل آکواریوم را می خورد.

در قسمت گلویی دارای دندان هایی هستند که به وسیله ی آن ها می توانند تولید نوعی صدا بنمایند.اگر چه انواع بالغ آن ها برای نگهداری در آکواریوم های خانگی مناسب نیستند،با وجود این از ماهی های کوچک تر می توان برای این منظور استفاده نمود.

ببر ماهی ها جزء ماهی های سوف مانند هستند.در این خانواده علاوه بر گونه های دریایی تعدادی انواع مخصوص آب شیرین نیز وجود دارد.به علاوه برخی از گونه ها،بدون داشته مشکلی،می توانند به میل خود از آب شیرین به آب شور و برعکس وارد شوند.بیشتر ببر ماهی ها در آب های استوایی زندگی می کنند.این ماهی ها همگی گوشت خوارند.

روی سرپوش آبششی آن ها دو زائده ی خاری قابل توجه وجود دارد.همچنین استخوان جلویی سرپوش آبششی دندانه دار است.باله ی پشتی آن ها دو قسمتی ولی متصل به یکدیگر است و دارای ۱۲ تا ۱۳ عدد شعاع می باشد.

طول آن ها معمولا به ۳۰ سانتی متر یا کمتر می رسد.انواع دریایی ان ها به عنوان خوراکی از مرغوبیت زیادی برخوردار نیست ولی نمونه های آب شیرین آن خوشمزه بوده و اکثرا در بازار های ماهی پیدا می شوند.

به این ماهی ها در مناطق مختلف اسامی معمولی زیادی مانند ماهی جراح ،ماهی دکتر ،ماهی نیشتردار و ماهی یک شاخ داده شده است.بیشتر این اسم گذاری ها به علت ویژگی عمومی این گروه از ماهی ها است که اکثرا در هر طرف ساقه ی دمی دارای یک یا دو خار تیز می باشند.این خارها که سر آن ها به طرف جلو می باشد در واقع اسلحه های ماهی به حساب می آیند.این خارها معمولا دارای رنگ کاملا متمایز و متفاوت از رنگ زمینه ی بدن بوده و شاید علت آن آگاه نمودن سایر ما هی ها می باشد.

بدن آن ها نسبتا پهن و دیسک مانند است.باله های پشتی و مخرجی در سرتاسر بدن ادامه یافته و خط تقسیمی بین آن ها وجود ندارد.در این خانواده گونه های زیادی وجود دارند که از نظر شکل اساسی بدن دارای انواع متفاوتی می باشند.ماهی های بالغ جنس ناسو دارای پوزه ای دراز و ماهی های جنس زبراسوما دارای باله های پشتی و مخرجی بلندی می باشند.

این ماهی ها جزء ماهی های دریایی استوایی هستند که روی جزایر مرجانی همراه با پروانه ماهی ها و فرشته ماهی ها یافت می شوند.غذای اصلی آن ها را خزه ها تشکیل می دهند و در آکواریوم نیز باید به آن ها اسفناج نیم پخته و یا برگ کاهو داده شود.

در برخی از نقاط دنیا مانند هاوایی و فیلیپین از این ماهی ها به عنوان غذا استفاده می شود.در برخی نقاط دیگر نیز از مصرف آن ها خودداری می شود که شاید به علت طبیعت سمی این ماهی ها باشد. بررسی ها نشان داده اند که خارهای ساقه ی دمی برخی از این ماهی ها و همچنین شعاع های باله ی پشتی برخی دیگر از آن ها دارای غدد سمی می باشد.لازم به ذکر است که زخم حاصل از تماس بدن با شعاع های باله ای این ماهی ها بسیار دردناک بوده و ممکن است ایجاد عفونت نماید.