هرچند بهترین راه برای مقابله با بیماری ها پیشگیری از ان هاست ولی گاهی اوقات حتی با بهترین و سخت گیرانه ترین انواع نگهداری هم بیماری به سراغ ماهی کوی شما می اید و باید با ان مقابله کنید. در ادامه به مراحل شناسایی و درمان انواع بیمار ها خواهیم پرداخت.

همان طور که در قسمت گذشته از این سری مطالب گفته شد بیمار های ماهی کوی را به دو گروه زیر تقسیم کردیم:
۱. بیماری هایی که بر اثر عوامل محیطی نظیر مواد شیمیایی موجود در اب یا نوع تغذیه و …. ایجاد می شوند.
۲. بیماری هایی که بر اثر عوامل بیماری زای زنده و میکروارگانیسم ها ایجاد می شوند.
که در مورد گروه اول در قسمت قبلی توضیحاتی ذکر کردیم. اما درباره گروه دوم که قصد داریم در این مطلب به توضیح ان به پردازیم باید گفت که خود این گروه بخش های زیادی را شامل می شود که در جدول زیر به طور کامل شاخه های ان را مشاهده میکنید.

در ادامه مطلب به بیمار های ویروسی می پردازیم.
بیمار های ویروسی:
آبله کارپ (Carp pox):
این بیماری علایم خود را با ظهور دانه های سفید رنگ(سپس با گسترش به شکل شمع ذوب شده بر روی پوست در می اید) در کل یا قسمتی از بدن نشان میدهد. عامل این بیمار هرپس ویروس ها هستند. این بیمار در اوایل فصل بهار و پاییز و در هنگام تغییر دما معمولا دیده می شود زیرا سیستم ایمنی بدن ماهی در اثر تغییرات دمایی ضعیف می شود و بدن ماهی مستعد گرفتن این بیماری می شود. این علایم می تواند در طول هر فصل و در طی زندگی عادی ماهی دوباره پدیدار شوند.
درمان:
می توان گفت که درمانی ندارد. ولی دانه های جوش مانند سفید بدن ماهی بعد از اتمام فصل سرما به مرور ناپدید می شوند که دلیل ان تقویت سیستم ایمنی بدن ماهی است.

ویروس خونی بهاره ماهی کارپ(Spring Viraemia of Carp ) یا (SVC):
این ویروس فقط خانواده ماهیان کارپ را بیمار میکند. عامل بیمار در خون ماهی زندگی میکند و علایم خود را به شکل پر خونی و خون ریزی در پوست و تورم در قسمت ها مختلف بدن ماهی نشان خواهد داد. زمان شروع این بیماری معولا در اوایا بهار و در زمان گرم شدن اب است. این بیمار به شدت واگیر است و علاو بر این این بیمار کاملا کشنده نیز هست و معمولا پس از ابتلا تمام ماهیان یا بیشتر انها از بین می روند. در بیشتر مناطق بلافاصله مورد را گزارش می کنند تا از انتقال این بیماری به برکه ها و استخر های نزدیک پیشگری به عمل اید.
درمان:
درمان ندارد و فقط ماهی هایی که از این بیماری جان سالم به در برده اند از ابتلا دوباره به ان در امان اند.

ویروس هرپس ماهی کوی(Koi Herpes Virus) یا (KHV):
جزو بیماری های اختصاصی ماهی کوی است که می توان ان را بیماری جدیدی دانست و کشف ان به سال ۱۹۹۰باز میگردد.
این بیماری علایم خود را از طریق فاسد کردن ابشش ها و قسمت های مختلف بدن و پر خونی و خونریزی در اندام ها داخلی و خارجی بدن نشان میدهد و در صورت ابتلا ماهی کوی تنها ۱۰ درصد و شاید کمتر احتمال بهبود وجود دارد.
این بیمار در دمای بالای ۲۱ درجه بروز می کند و اولین علایم ۱۴ روز بعد از ابتلا ظاهر خواهد شد.
درمان: هیچ درمانی وجود ندارد.
پیشگیری: کوی های جدید را باید حداقل ۱۴ روز قبل از ورود به برکه قرنطینه کرد تا از ورود احتمالی بیماری به برکه جلوگیری شود.

هرچند بهترین راه برای مقابله با بیماری ها پیشگیری از ان هاست ولی گاهی اوقات حتی با بهترین و سخت گیرانه ترین انواع نگهداری هم بیماری به سراغ ماهی کوی شما می اید و باید با ان مقابله کنید.در ادامه این سری مطالب این بار شما را با دیگر بیماری های باکتریایی ماهی کوی اشنا خواهم کرد.

زخم های بدخیم ماهی کوی (Koi Ulcers Disease):

این بیماری همان طور که از نامش پیداست یک بیماری ناشی از باعوامل باکتریایی است که اگرچه در میان ماهی های کوی چندان شایع نیست ولی معمولا ماهی هایی که به ان میتلا می شوند عاقبتی بهتر از مرگ در انتظارشان نیست. در این بیماری به همان اندازه که تشخیص ماهی بیمار راحت است درمان مشکل می باشد. عوامل باکتریایی ایجاد کننده این بیماری عواملی بسیار مهاجم هستند که پس قرار گرفتن بر روی بدن ماهی و ایجاد شدن شرایط مناسب فورا به بافت های سطحی و عمقی بدن ماهی حمله می برند و ایجاد زخم هایی بسیار عمیق و بدخیم می کنند. عوامل مختلفی می توانند ضمینه ابتلا ماهی های کوی را به این بیماری افزایش دهند که از ان جمله می توان به ضربات و خراشیدگی ها و یا کوفتگی ها و خون مردگی های ناشی از حمل و نقل اشاره کرد البته در برخی موارد ایجاد استرس در ماهی ها هم می تواند سبب بروز این بیماری مهلک گردد. این بیماری در ابتدا باعث ایجاد تغییر رفتار در ماهی کوی می گردد به این معنا که ماهی به شدت گوشه گیر شده و کمتر غدا خواهد خورد این علایم باشدت گرفتن بیماری بیشتر و واضح تر می شود و سر انجام سبب مرگ ماهی می گردد.

تشخیص:

اولین نشانه این بیماری باکتریایی با بروز یک نقطه قرمز برجسته در سطح پوست ماهی بروز می کند. این نقطه قرمز رنگ و ملتهب در واقع مرکز زخم بدخیمی است که با فعالیت باکتری ها به وجود خواهد امد. با رشد بیماری و شکل گیری ضخم یک سری از دوایر متحدالمرکز ایجاد می گردد که در مرکر بسیار قرمز و ملتهب ودر کناره ها به رنگ سفید هستند. رنگ قرمز پر رنگ که در مرکز این زخم ها دیده می شود نشانه فعالیت شدید باکتریایی در این محل است و قسمت های سفید کناری در واقع بافت های تخریب شده و نکروز شده ماهی هستند.

درمان:

درمان در این بیماری به دلیل سریع بودن سیر بیماری و همچنین ضایعات شدید بافتی که عامل بیماری ایجاد می کند بسیار دشوار است. درمان معمولا با داروهای وسیع اطیف و با دوز بالا صورت می گیرد و باید به کل اب اکواریوم یا برکه اضافه گردد. گاهی اوقات در موارد حاد بیماری باید ماهی بیمار را در تور در داخل اب قرار داد و دارو را بر روی ضخم ریخت. انتی بیوتیک ها هم تا حد زیادی می توانند در درمان موثر باشند. ولی در اکثز موارد که بیماری در مراحل انتهایی خود است ماهی بدلیل مشکلات کلیوی می میرد. دلیل ایجاد مشکلات کلیوی هم ورو شدید اب از محل ضخم ایجاد شده به داخل بدن است.

استسقا یا آب آوردگی بدن ماهی کوی (Drops):

یک بیماری کشنده که در ۹۹ درصد موارد مرگ ماهی درگیر را به همراه دارد. این بیماری یکی از راحترین بیماری های از نظر تشخیص است اما می توان گفت که تقریبا هیچ جوابی به درمان نمی دهد. عوامل اصلی سخت بودن درمان این بیماری عبارتند از مشخص نبون عامل اصلی بیماری و داخلی بودن بیماری.

تشخیص:

بدن ماهی به شدت متورم شده و پولک به حالت بر افراشته در می ایند و منظره ای مانند مخروط درخت کاج ایجاد میکنند. چشم ها هم در اواخر بیماری کاملا بیرون می زنند که به دلیل تجمع بیش از حد مایعات درون بدن می باشد.

درمان:

هیچ گونه درمان قطعی وجود ندارد و تنها درمان حمایتی صورت می گیرد که ان هم فقط برای جلوگیری از ابتلا به بیماری های ثانوبه است و نه برای درمان خود بیماری. بهتر است ماهی سریع قرنطینه شود تا بیماری را به ماهیان دیگر منتفل نکند. در مواردی که امیدی به درمان بیماری نیست می توان ماهی را با استفاده از مرگ راحت یا یوتانازی از تحمل درد و رنج بیشتر راحت کرد.