نگهداری از ماهی های کوی در اکواریوم های خانگی همواره نیازمند رسیدگی های خاصی است که یک نگهدارنده حرفه ای کوی باید به انها دقت کند. مهم ترین عاملی که در یک تانک ماهیان کوی می توان به ان توجه کرد غذادهی است. غذادهی و شکل و مقدار ان تاثیر زیادی بر تمام بخش های اکواریوم شما می گذارد. در ادامه با کوی ایران همراه باشید تا بشکل تخصصی تر به اصول غذادهی در ماهیان کوی بپردازیم.

هرچند در مطالب گذشته از سری مطالب کوی در اکواریوم های خانگی توضیحاتی در مورد نحوه غذادهی به ماهیان کوی برای شما داده شد ولی بنا به در خواست های زیاد شما دوستاران ماهی کوی مطلبی تخصصی تر و جامع تر در مورد غذادهی به ماهیان کوی نوشته شد تا پاسخگوی نیاز های شما عزیزان باشد.

ماهیان کوی در حالت کلی دارای عادات تغذیه ای بخصوصی هستند. این ماهیان هنگامی که در برکه های مخصوص نگهداری می شوند جای جای برکه را برای یافتن غذا بررسی می کنند. در برکه ها انها علاوه بر غذای دستی که به انها داده می شود از جلبک ها و پلانکتون های گیاهی و جانوری موجود در اب استفاده می کنند. ولی شرایط در اکواریوم متفاوت است. در اکواریوم فضا به اندازه ی برکه بزرگ نیست و سیستم های موجود در اکواریوم از جمله فیلتر ها اب را همیشه شفاف نگاه می دارند و همچنین تعویض های دوره ای اب در اکواریوم که جزوه کار های اولیه یک اکواریوم است باعث عدم رشد جلبک ها و پلانکتون در اکواریوم می شود که یکی از منابع اصلی غذای ماهی کوی در برکه ها است. با توجه به انچه گفته شد ماهی کوی در اکواریوم همیشه در حال جستجو برای غذا دیده می شود. هرچند کوی ها همیشه آماده ی غذا خوردن هستند ولی هرگز نباید بیش از اندازه به انها غذادهی کرد.

شناخت ماهی کوی کوی

برای غذادهی درست به ماهیان کوی باید ابتدا اطلاعات مخثصری در مورد آناتومی و ساختار بدنی ماهیانتان داشته باشید. ماهی کوی همانند دیگر ماهیان موجودی خونسرد هستند. موجودات خونسرد موجوداتی هستند که برعکس انسان دمای بدنشان تحت تاثیر دمای محیط است در نتیجه در زمستان دمای بدن انها پایین تر از تابستان است. این تغییرات دمایی در ارتباط مستقیم با مقدار فعالیت ماهی ها و مقدار غذایی که به انها داده می شود می باشد. ماهیان در فصول سرد وقتی دما پایین می اید فعالیت کمی دارند و غذا کم می خورند ولی در تابستان شرایط کاملا برعکس است. هرچند ماهی های کوی در اکواریوم تحت تاثیر تعییرات شدید دمایی نیست ولی طبق یافته های علمی انها می توانند فصول را بر اساس طول روز درک کنند. در حالت کلی توصیه اکید بر این است که در فصول سرد غذادهی را کمتر کنید و از غذا های با پروتیین بالا استفاده کنید که زود جذب هستند و در تابستان از غذاهای مخصوص رشد استفاده کنید تا بهترین نتیجه را بگیرید.

نکته دوم در مورد ماهی کوی گیاهخوار بودن این ماهیان دوست داشتی است. گیاهخوار بودن بدین معناست که ماهی بیشتر انرژی مورد نیاز خود را از کربوهیدرات تامین می کند. به همین دلیل ماهی کوی دارای روده های طویلی نسبت به ماهیان گوشتخوار است تا بتواند بهتر و راحت تر غذا های دارای کربوهیدارت زیاد را هضم کند. اما مشکل این جاست که اگر جیره غذایی ماهیان کوی بالانس نباشد ممکن است باعث اسیب های جدی به دستگاه گوراش ماهی شود که به سختی قابل درمان هستند. نکته دیگر که در مورد دستگاه گوراش ماهی کوی مطرح است امکان اسیب های انگلی به خاطر طویل بودن روده ها زیاد است. اما یک را ساده برای جلوگیری از تمام این مشکلات وجود دارد و ان هم استفاده از غذا های بلانس شده و تولید شده توسط کمپانی های معتبر و با سابقه است. همچنین ترکیبات دست سازی نیز وجود دارد که در ادامه انها را نیز برای شما شرح خواهم داد.

ترکیبات غذایی

تا اینجا در مورد اینکه غذا باید با کیفیت باشد زیاد سخن گفته شد ولی یک غذای خوب چه ترکیباتی دارد و نسبت ترکیبات انها چگونه است؟ یک غذای مناسب برای ماهی کوی باید دارای ترکیبی پایدار و مناسب از انواع مواد مورد نیاز باشد. یک غذای مناسب تجاری باید نه تنها انرژی مورد نیاز ماهی بلکه تمامی احتیاجات ماهی به مواد معدنی و پزوتیین و اسیدهای چرب را تامین کند. غذاهای تجاری امروزه تخصصی تر شده اند و دارای ترکیبات و مشخصات ویژه ای هستند. اکثر غذا های ماهی کوی که امروزه تولید می شوند در چهار گروه اصلی قرار می گیرند.

۱. غذاهای پایه یا روزانه

۲. غذاهای رنگدانه

۳. غذاهای رشد

۴.غداهای زمستانه یا فصول سرد

هر کدام از این غذا ها همان طور که از نامشان پیداست کاری انجام می دهند که بر اساس ترکیبات موجود در انها امکان پذیر شده است. مثلا غذا های رنگدانه دارای مقادیر بالای میگو و جلبک سپیرولینا هستند که با داشتن بتا کاروتن فراوان سبب افزایش رنگ در ماهی ها می شود. غذاهای زمستانه هم دارای مقدار زیادی از ترکیبات جوانه گندم هستند که با مقدار کم انرژی زیادی برای ماهی ها تولید می کند.

در هر برکه ای علاوه بر ماهی کوی می توان انواع مختلفی از ماهیان و جانوران همزیست با کوی را نگهداری کرد. در این سری مطالب به گونه ها ی مختلفی از ماهیان و دیگر موجودات قابل نگه داری در برکه های کوی می ‍پردازم.امید است که این سری مطالب نظر شما را به خود جلب کند.

 
معمولا یکی از اولین انتخاب ها بعد از کوی برای نگه داری در برکه ها ماهی گلدفیش است. این ماهی که از نظر خانواده  زیست شناسی هم خانواده ماهی کوی است از نظر رفتار و سطح نیازهای غذایی و زیستی نیز بسیار شبیه ان است. ماهی گلدفیش همانند ماهی کوی دارای نژاد های بسیار متنوعی است که در طول زمان و در اثر کار تولید کنندگان ان در جاهای مختالف جهان پدید امده اند. از میان تعداد زیاد نژاد های ماهی گلدفیش تعدادی از انها برای نگه داری در برکه ها تطبیق یافته اند و دیگر نژاد ها فقط مخصوص نگه داری در اکواریوم هستند زیرا نیاز به محدوده دمایی خاص دارند که فراهم اوردن ان در برکه ها بسیار دشوار است. از نژاد های معروفی که در برکه ها از انها نگه داری می شوند می توان به نژاد های شابونکین(Shubunkin) و گلدفیش های معموای یا Comet goldfish اشاره کرد که در زیر تصاویری از این نژاد ها برای شما اماده شده است.

Shubunkin

Comet goldfish

از دیگر ماهیانی که میتوان در یک برکه کوی نگه داری نمود هم خانواده دیگری از خانواده ماهی های کارپ است که در جهان جزوه ماهیان محبوب برای نگه داری در کنار کوی است. نام این ماهی ارف(orfe) است این ماهی را می توان جزو سریع تریین ماهیانی که در یک برکه مستقر می شوند دانست. این ماهیان شاید در ابتدا کمی خجالتی باشند و خود را درکنار و زیر گیاهان پنهان کنند ولی اشتهای انها برای غذا خوردن انها را وادار به خروج از پناهگاه های خود میکند. رفتار این ماهیان از ماهیانی شاد و پر جنب و جوش در جوانی تا ماهیانی ارام در سنین بالا تغییر میکند. ماهی ارف دارای دو رنگ ابی و طلایی است که دوی انها در برکه ها نگه داری می شوند البته رنگ طلایی برای نگه داری در برکه ها معمول تر است.

golden orfe

blue orfe

همان طور که در قسمت قبلی از این سری مطالب نیز گفته شد معمولا کوی ها تنها ساکنین برکه ها نیستند. شما می توانید در کنار داشتن ماهی های کوی زیبا خود برای ایجاد تنوع از ماهیان و موجودات دیگر هم نگه داری کنید در این مطلب به چند گونه دیگر از این موجودات می پردازیم.

لای ماهی ( tench)
لای ماهی یا تنچ از جمله ماهیانی است که هرچند انقدر زیبا و پر جنب و جوش نیست که مناسب نگهداری در برکه باشد ولی نقش به سزایش در نظافت برکه ان را به یکی از اصلی ترین ماهیان برای نگهداری در کنار کوی بدل کرده است. این ماهی معمولا به دو رنگ سبز که نوع بومی و وحشی ان است و رنگ زرد متمایل به نارنجی که رنگ زینتی ان است وجود دارد. این ماهی به کت فیش برکه معروف است. تنچ ها معمولا سطوح پایین اب را ترجیح می دهند (بخصوص تنچ سبز) انها در گل ولای و فضولات کف برکه که ممکن است ماه ها بدون حرکت مانده باشد به دنبال غذا می گردند و با به حرکت در اوردن این مواد انها را به فیلتراسیون برکه می رسانند. تنچ ها ماهیانی خجالتی هستند و معمولا در سطح برکه دیده نمی شوند البته تنچ های طلایی به دلیل زینتی بودنشان و رنگشان بیشتر در برکه دیده می شوند. تنچ ها نیاز به غذا های زیر اب دارند و معمولا برای گرفتن غذا از سطح نمی ایند ولی تنچ های طلایی پس از مدتی برای گرفتن غذا از سطح اموزش می بینند. تنچ ها به دلیل اینکه ماهیانی ترسو هستند معمولا  برای گرفتن غذا با کوی ها رقابت نمی کنند و در اکثر موارد اگر غذایی توسط کوی ها خورده نشود انها وظیفه پاکسازی را بر عهده خواهند گرفت. ویژگی دیگر تنچ ها دیر رشد بودن انها است که فاکتوری مهم محسوب می شود این ماهی ها در حد اکثر رشد خود به ۳۰-۴۰ سانتی متر میرسند.
تنچ ها محدوده دمایی وسیعی از ۴درجه تا ۳۰ درجه سانتی گراد را به راحتی تحمل میکنند. تنچ ها برکه هایی را که به صورت طبیعی راه اندازی شده باشند و پوشش گیاهی کاملی داشته باشند را ترجیح می دهند. این ماهیان در بین شاخه و برگ جلبک ها تخمریزی میکند که این کار معمولا در اواسط بهار صورت می گیرد.
تنچ سبز جزو ماهیان بومی دریای خزر بوده و در اکثر رودخانه ها و خود دریای خزر به وفور یافت می شود ولی تنچ طلایی در ایران ماهی کمیاب تری بوده و اکثرا در اکواریوم فروشی یا برکه های پرورش ماهی یافت می شود.

Green Tench

Golden Tench

sturgeon

غذای مخصوص استرلت

ماهی امور (Grass Carp)

ماهی امور هرچند بیشتر به عنوان یک ماهی تجاری و پرورشی در بیشتر نقاط جهان شناخته می شود ولی در برخی موارد می تواند برکه هایی را که در دام گیاهان زود رشد مثل ازولا افتاده اند را نجات دهند. این ماهیان گیاهخوار هستند و دارای رشد سریعی می باشند و به همین دلیل بهتر است در برکه های سالم و عادی از انها استفاده نکنید چون می توانند به سرعت تمام گیاهان با ارزش برکه شما را بخورند و همچنین رشد سریع انها می تواند جا و اکسیژن را برای ماهیان شما کم کند. این ماهی را می توانید به وفور در تمام نقاط ایران که در ان پرورش ماهیان گرم ابی رواج دارد پیدا کنید.در قسمت بعدی از این سری مطالب به مهمانان ناخوانده برکه های کوی و موجودات شکارچی و مزاحم برای برکه ها خواهیم پرداخت.

گیاهان ابزی و گیاهان اب دوست نقش مهم در برک های کوی بازی می کنند انها با گرفتن مواد نیتروژن دار از اب و ایجاد فضای طبیعی برای برکه سلامت و شادابی موجودات برکه را تضمین می کنند. در ادامه به معرفی چند گونه دیگر از این گیاهان می پردازم.

کاهو ابی (water lettuce)
این گیاه که از خانواده گیاهان شناور بر روی اب است به خاطر ظاهر کلی ان به این نام معروف است. کاهو های ابی اب های خروشان را زیاد نمی پسندند ولی نباید در اب های کاملا راکد هم قرار داده شوند. انها داری ریشه های گسترده و رشد یافته ای هستند که برای جذب حداکثری مواد از اب تخصصی شده اند. اینگونه در برخی موارد می تواند ۵۰ سانتی متر هم رشد کند ولی در اکثر مواقع از ۲۵ سانت بیشتر رشد نمی کند.  بهتر است این گیاه را در فصول سرد سال برای جلوگیری از پوسیدگی و اسیب رساندن به برکه از روی برکه جمع اوری و در محیطی گرم  نگهداری و تا بالا رفتن دما در انجا نگهداری کنید.

سنبل ابی
این گیاه که از نظر حالت قرار گیری روی اب و شرایط ابی بسیار شبیه گیاه فوق است و از نظر توانایی بیشترش در تصفیه اب اهمیت بیشتری برای برکه های کوی دارد. مزیت دیگر این گیاه زیبایی دوچندانی است با گل دادن ان در فاصل تابستان برای برکه ایجاد می شود. این گیاه می تواند تا ۳۰ سانتی متر رشد کند و باید همچون کاهوی ابی از یخ زدگی و سرما محافظت گردد.

در ادامه سری مطالب ماهیان و موجودات همزیست با کوی اینبار می خواهیم به سراغ ماهیان و موجوداتی به رویم که مستقیما از رودخانه ها صید می شوند. در این مطلب و مطالب اینده شما را با شیوه های صید و حمل زنده ماهیان از رودخانه ها تا برکه و اکواریوم اشنا خواهم کرد و شیوه های ضد عفونی و معرفی ماهیان جدید رودخانه ای را به برکه یا اکواریوم را به شما خواهم اموخت و همچنین به معرفی گونه های موجود در رودخانه های کشور نیز پرداخته خواهد شد. امیدوارم این سری مطالب به زیباتر کردن برکه ها و اکواریوم های شما دوستاران کوی کمک کند.

با توجه به این که اکثر ماهین اکواریومی اب شیرین در ابتدا مستقیما از رودخانه ها و برکه های طبیعی به اکواریوم ها و برکه ها امدند ولی اکثر انها در ابتدا ماهیان زیبایی نبودند و نژاد گیری ها و اصلاحات ژنی که توسط انسان صورت گرفت انها را به ماهیان زیبای امروزی مبدل کرد. حال سوال اینجاست که چرا در حالیکه ماهیان زینتی موجود از اجداد خود در رودخانه ها زیبا تر هستند ما باید از ماهیان رودخانه ای با تناسب رنگی کمتر استفاده کنیم؟  در جواب این سوالمی توان به چندین مورد اشاره کرد که به ۴ مورد اشاره می کنیم:
۱. نژادگیری و تولید نژاد های جدید : در برخی از موارد امیزش گونه های جدید با گونه های اصلی باعث خلق موجوداتی با ترکیب رنگ متفاوت حالت های بدنی مختلف میشود.
۲. ایجاد تنوع: ماهیان رودخانه و حتی ماهیان پرورشی دارای اشکال مختلف شنا و حرکات هستند که با ماهیان زینتی متفاوت است و می تواند تنوع و زیبایی را به تانک و برکه شما اضافه کند.مانند خانواده ماهیان استروژن و استرلت (Sterlet & sturgeon)
۳. تولید غذای زنده: برخی از گونه های کوچک مثل ماهیان زنده زا برای تامین غذای زنده برای دیگر گونه ها استفاده می شوند.

. برطرف کردن برخی از مشکلات برکه و اکواریوم: اکواریوم و برکه ها معمولا در خطر بروز مشکلاتی هستند که بر طرف کردن انها به صورت عادی نیازمند صرف وقت و هزینه زیادی است و همچنین به ماهیان نیز استرس وارد خواهد کرد. از مشکلات می توان به حمله جلبک ها و گیاهان (مثل گیاه ازولا) در برکه ها اشاره کرد که با کمک ماهی امور می توان ان را اصلاح کرد و یا مشکل باقی مانده مواد غذایی که می توان انرا به کمک ماهیان خانواده لوچ یا ماهی تنچبر طرف کرد.
حال که با دلایل نگهداری از ماهیان رودخانه ای اشنا شدید نوبت به این می رسد تا در مورد شیوه های شکار زنده این ماهیان از طبیعت و مراحل ضدعفونی و قرنطینه این ماهیان بپردازیم. در ادامه این مطلب شیوه های شکار را توضیح خواهم داد و بخش ها دیگر به تناوب برای شما اماده خواهد شد.
۱. شکار به کمک و تور و قلاب:
این نوع شکار که معمولا برای صید خوراکی ماهیان کاریرد دارد می تواند گاهی هم برای شکار ماهیان به صورت زنده نیز به کار رود. برای انجام این کار و پس از شکار باید به چند نکته توجه کرد. در صید با قلاب باید توجه کرد که تنها ماهیانی را که قلاب در سطوح کناری و پایینی دهان انها گیر کرده است را می توانید برای نگهداری برداشت زیرا در صورت فرو رفتن قلاب در سقف دهان اسیب به ماهی جدی است و ماهی قبل از رسیدن به مراحل قرنطینه از بین خواهد رفت. در شکار با تور ماهیگیری نیز چون ماهی در تور گیر می افتد و امکان خفگی و مرگ ان وجود دارد بهتر است از رها کردن طولانی مدت تور در داخل اب خوداری کنید و هر ۱۵ دقیقه تور خود را چک کنید.

۲. صید به روش تله گذاری:
در این روش هدف اصلی این است که با قرار دادن غذا در داخل یک تله و کشاندن ماهی به داخل تله ان را زنده صید کرد. در این روش ماهیان با کمترین اسیب ممکن و کمترین استرس صید خواهند شد. روش های مختلفی برای تله گذاری وجود دارد که ۲ روش را برای شما توضیح خواهم داد البته در این روش ابتکار هم نقش مهمی دارد و می توان با شرایط و لوازم موجود روش های جدیدی را نیز برای تله گذاری ابداع کرد.
۱. استفاده از مکعب توری درب دار:
در این روش از یک چهار چوب چوبی یا فلزی استفاده می شود که داری یک درب متحرک است و دیواره های ان با استفاده از تور پوشیده می شود که اندازه سوراح های توری متناسب با اندازه ماهی مورد نظر قابل تغییر است. شیوه کار این است که یک طعمه در کف مکعب قرار می گیرد و ماهیان برای خوردن ان هجوم خواهند اورد ولی چون درب متحرک تنها راه ورو و خروج است ماهیان مجبور اند از ان وارد شوند بعد از  گذشت نیم ساعت می توان درب را با کشیدن طنابی که به ان متصل کرده ایم ببندیم (درب حتما باید به داخل باز شود تا به توان ان را به راحتی با با کشیدن طناب بست) و مکعب را همراه با ماهیان از اب خارج کنیم.

اشکال دیگر:

۲. استفاده از ظروف پلاستیکی نوشدنی ها:
این روش که بیشتر برای شکار ماهیان کوچک کاربرد دارد داری شیوه ی کاری مانند مکعب توری است. در این روش ابتدا شیشه ۱/۵ لیتری را از یک سوم بالایی کاملا برش می دهیم و به صورت برعکس در داخل قسمت دیگر شیشه پلاستیکی قرار میدهیم. قبل از انجام این کار طعمه باید در داخل شیشه قرار گیرد. سپس قسمت بریده شده را به شکل گفته شده به هم می چسبانیم و دور شیشه نیز یک طناب برای بالا کشیدن شیشه قرار می دهیم. با قرار گرفتن شیشه در اب ماهیان به غذا جذب شده و برای خوردن وارد می شوند و می توان بعد از نیم ساعت ماهیان را همراه با شیشه از اب بیرون کشید.